Miło nam poinformować, że mgr inż. Maria Mazur z Zespołu Chemii Zakładu Farmacji, Chemii Kosmetycznej i Biotechnologii 4 listopada 2022 r. obroniła rozprawę doktorską pt. „(Aminometylo)pochodne ferrocenu – synteza, struktura i właściwości biologiczne”. Promotorem rozprawy był dr hab. inż. Włodzimierz Buchowicz, prof. Politechniki Warszawskiej. Serdecznie gratulujemy!
Świeżo upieczona Pani doktor tak opowiada o sobie i swojej pracy:
Wykształcenie i doświadczenie
W 2012 r. rozpoczęłam studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej – kierunek Technologia Chemiczna. Od trzeciego roku studiów inżynierskich prowadziłam prace badawcze w laboratorium metaloorganicznym, uzyskując w lutym 2016 r. tytuł inżyniera. W trakcie pracy magisterskiej realizowałam projekt mający na celu otrzymanie pochodnych ferrocenowych jako związków o potencjalnych właściwościach przeciwnowotworowych. Pracę magisterską obroniłam w lipcu 2017 roku. Moje badania naukowe nad pochodnymi ferrocenowymi kontynuowałam następnie w ramach studiów doktoranckich, które uwieńczone zostały przygotowaniem rozprawy doktorskiej pod tytułem „(Aminometylo)pochodne ferrocenu – synteza, struktura i właściwości biologiczne”. Po obronie w listopadzie 2022 r. uzyskałam stopień doktora w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych w dyscyplinie nauki chemiczne.
Najciekawsze realizowane projekty
Po rozpoczęciu pracy w Łukasiewicz – IChP podjęłam badania naukowe w trwającym już projekcie, który został przyznany w ramach dotacji celowej Prezesa Centrum Sieci Badawczej Łukasiewicz pt. „Synergizm związków naturalnych i wybranych chemioterapeutyków w leczeniu raka trzustki”. Jego celem jest otrzymanie i zbadanie synergizmu koniugatów związków naturalnych i wybranych chemioterapeutyków w leczeniu raka trzustki. Udział w tym interdyscyplinarnym projekcie daje mi możliwość wykorzystania mojego doświadczenia w syntezie organicznej oraz stwarza możliwość dalszego rozwoju. Zaangażowanie w ten projekt daje mi również niesamowitą szansę poznania choćby przedstawicieli z innych zespołów Instytutu, jak również z Uczelni, gdzie prowadzone są badania biologiczne w celu określenia aktywności biologicznej otrzymanych pochodnych.
Moje pasje
Zamiłowanie do eksperymentowania przenoszę do domu, gdzie we wnętrzu szukam nietypowych rozwiązań, posiłkując się projektami DIY… Natomiast w kuchni testuję nowe przepisy niskowęglowodanowe. Lubię też długie spacery oraz musicale.
A teraz na poważnie, czyli kilka słów o pracy doktorskiej i jej tematyce
W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku odkryto właściwości przeciwnowotworowe ferrocifenu i antymalaryczne właściwości ferrochiny. Od tego czasu obserwujemy zwiększone zainteresowanie syntezą i badaniem pochodnych ferrocenu o potencjalnych właściwościach biologicznych. Poszukiwanie nowych aktywnych pochodnych ferrocenu skupiało się przez ostatnie dwadzieścia lat przede wszystkim na tworzeniu hybryd ferrocen –cząsteczka organiczna. Stosunkowo mało wiadomo bowiem na temat właściwości biologicznych podobnych związków metaloorganicznych o mniej skomplikowanej budowie.
W badaniach opisanych w mojej rozprawie doktorskiej otrzymałam i scharakteryzowałam szereg pochodnych ferrocenu z azotem w pozycji β w stosunku do liganda cyklopentadienylowego, zarówno ze znanym wektorem biologicznym – uracylem, jak i z prostymi pochodnymi allilowymi.
W ramach badań otrzymałam hybrydy ferrocen-aminokwastriazol-uracyl, których aktywność przeciwnowotworowa i przeciwdrobnoustrojowa została zbadana. Otrzymałam także pochodne z mostkiem węglowym pomiędzy pierścieniami cyklopentadienylowymi, to jest ansa-ferroceny (ferrocenofany). W reakcji formylowania ansa-ferrocenu otrzymałam chiralny planarnie ansa-aldehyd ferrocenowy i opracowałam metodę jego rozdziału na enancjomery. Aldehyd ferrocenowy i ansa-ferrocenowy przekształciłam w odpowiednie azydki i poprzez reakcję „click chemistry” otrzymałam pochodne uracylu. Otrzymane hybrydy uracyl-triazol-ferrocen wykazały aktywność przeciwnowotworową w stosunku do nowotworów piersi i płuc. Trzecia część badań obejmowała (alliloaminometylowe)pochodneferrocenu i ansa-ferrocenu. Ich aktywność była porównywalna do pokrewnych koniugatów uracyl-triazol-ferrocen. Wszystkie otrzymane przez mnie pochodne ansa-ferrocenu wykazały większą aktywność przeciwnowotorową niż analogiczne pochodne ferrocenu wobec badanych linii komórkowych (MCF-7, A-549, PC-3, MDA-MB-231).
oprac. i fot. Iwona Lisek-Woubishet
