Sieć Badawcza Łukasiewicz rozpoczęła dwa strategiczne projekty badawczo-rozwojowe, które mają wzmocnić suwerenność Polski w produkcji amunicji. Chodzi o opracowanie krajowych technologii wytwarzania nitrocelulozy i nitroguanidyny – substancji niezbędnych do produkcji prochów wielobazowych i paliw rakietowych, które stanowią podstawę nowoczesnej amunicji.
W obu przypadkach planowane rezultaty pozwolą nie tylko obniżyć koszty jednostkowe produkcji amunicji, lecz przede wszystkim uniezależnić polski przemysł obronny od dostaw surowców i technologii z zagranicy.
Celem pierwszego przedsięwzięcia jest opracowanie technologii produkcji nitrocelulozy w oparciu o celulozę odzyskiwaną z odpadów drzewnych i bawełnianych oraz innych surowców odpadowych. Dzięki temu Polska ograniczy import – dziś ponad 70 procent zapotrzebowania Europy na celulozę pokrywane jest z dostaw azjatyckich – a jednocześnie wzmocni gospodarkę o obiegu zamkniętym. Na realizację tego zadania przeznaczono 8,5 mln złotych.
Drugie przedsięwzięcie, o budżecie 5,1 mln złotych, zakłada opracowanie i zweryfikowanie technologii syntezy nitroguanidyny. Substancja ta powstaje z mocznika – związku chemicznego szeroko stosowanego w rolnictwie i w przemyśle chemicznym, produkowanego w Polsce na dużą skalę.
Działania te wpisują się w trzy z czterech strategicznych kierunków Sieci Badawczej Łukasiewicz – Obronność i bezpieczeństwo państwa, Chemia dla przemysłu oraz Gospodarka o obiegu zamkniętym.
– Dostarczenie komponentu technologicznego na rzecz sektora obronnego to nasze kluczowe zadanie – mówi Prezes Centrum Łukasiewicz dr Hubert Cichocki. – Te dwa przedsięwzięcia są konkretnym, praktycznym przykładem takiego działania. Dzięki nim powstaną rozwiązania kluczowe dla programów amunicyjnych – dodaje.
Prace badawcze, w ramach zadania zleconego przez Prezesa Centrum Łukasiewicz, prowadzą dwa instytuty sieci: Łukasiewicz – Instytut Chemii Przemysłowej im. Prof. Ignacego Mościckiego (Łukasiewicz – IChP, lider projektu) oraz Łukasiewicz – Instytut Przemysłu Organicznego (Łukasiewicz – IPO). Łukasiewicz – IChP oferuje kompetencje w zakresie zaawanasowanych syntez chemicznych oraz procesów jednostkowych, a także rozwiniętą infrastrukturę badawczą, a Łukasiewicz – IPO kompetencje w pracy z materiałami wybuchowymi.
Oba instytuty zatrudniają łącznie ponad 500 specjalistów z doświadczeniem niezbędnym do rozwiązywania problemów technologicznych i wdrażania wyników prac B+R do gospodarki. Działania koordynuje Centrum Łukasiewicz. Technologia pozyskiwania nitrocelulozy będzie gotowa do wdrożenia w ciągu dwóch lat.
– Projekty Sieci Badawczej Łukasiewicz wpisują się w potrzeby przemysłu obronnego – ocenia generał SZ RP w stanie spoczynku Mieczysław Cieniuch, były Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. I dodaje: – Pozwoli to na szybsze uniezależnienie się od dostawców zewnętrznych przy produkcji podstawowego “środka walki”, jakim jest amunicja wielkokalibrowa.
Współpraca z Grupą Azoty
Wynikami projektów Łukasiewicza jest zainteresowana Grupa Azoty, która od listopada ub. roku realizuje działania w kierunku budowy instalacji nitrocelulozy, a także zamierza rozwijać technologię otrzymywania nitroguanidyny.
Mamy wieloletnie doświadczenie w zaopatrywaniu producentów materiałów wysokoenergetycznych w niezbędne do ich produkcji surowce. W odpowiedzi na potrzeby polskiego przemysłu zbrojeniowego w naszych działaniach chcemy pójść kilka kroków naprzód – komentuje Andrzej Skolmowski, Prezes Zarządu Grupy Azoty.
– W naszej aktualizowanej strategii biznesowej przewidujemy rozwój sektora produktów wysokoenergetycznych i wytwarzanie takich produktów, jak nitroceluloza czy nitrogliceryna i nitroguanidyna. Ściśle współpracujemy z Polską Grupą Zbrojeniową a niezbędnym wsparciem badawczo-rozwojowym jest dla nas w tym zakresie Sieć Badawcza Łukasiewicz – uzupełnia Prezes Skolmowski.
Warto przypomnieć, że pod koniec 2024 roku Grupa Azoty i Sieć Badawcza Łukasiewicz podpisały List Intencyjny dotyczący m.in. współpracy w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa
160 mln z KPO na rozwój polskiej chemii
Jako lider projektu Łukasiewicz – IChP skupia doświadczenie kilku pokoleń polskich chemików. Równo sto lat temu rozpoczęła się budowa siedziby na warszawskim Żoliborzu, w której instytut działa nieprzerwanie do dzisiaj.
Infrastruktura badawcza Łukasiewicz – IChP jest aktualnie rozwijana o dodatkowe zaawansowane laboratoria, rozbudowywane jest zaplecze technologiczne i analityczne w ramach projektu “Kampus Mościcki”, dofinansowanego z KPO kwotą blisko 160 mln zł. W efekcie będzie to jeden z najnowocześniejszych ośrodków chemicznych w Europie.
fot. K.S.
