Na pierwszy rzut oka mikroorganizmy nie robią wrażenia – są zbyt małe, by je dostrzec. Ale to właśnie w tym mikroskopijnym świecie dzieją się rzeczy wielkie. W Łukasiewicz – Instytucie Chemii Przemysłowej to, co niewidoczne gołym okiem, staje się przedmiotem zaawansowanych badań, technologicznego projektowania i wdrożeń przemysłowych. Bo w mikroskali kryje się makroprzełom.
Mikrobiologia stosowana – nauka, która działa
Bakterie, grzyby, drożdże – choć niewielkie, potrafią zdziałać cuda. W Łukasiewicz – IChP wykorzystujemy ich potencjał, aby opracowywać składniki o realnym działaniu biologicznym. Jak podkreśla Renata Kurek z Sekcji Inżynierii Genetycznej i Biosyntezy Grupy Badawczej Farmacji, Chemii Kosmetycznej i Biotechnologii: – Mikroorganizmy są wszędzie. To nie tylko źródło antybiotyków takich jak penicylina czy streptomycyna. To także fabryki enzymów, substancji przeciwzapalnych czy regenerujących, które możemy wykorzystać w farmacji, kosmetologii i biotechnologii przemysłowej.
Łukasiewicz – IChP od lat specjalizuje się w pozyskiwaniu i analizie związków aktywnych pochodzenia biologicznego. Co to oznacza w praktyce? Z jednej strony pozyskujemy ekstrakty z roślin – takich jak ostropest plamisty – które poddajemy zaawansowanym analizom, z drugiej – sięgamy głębiej, do świata mikroorganizmów, by odkrywać nowe substancje biologicznie aktywne jak np.: białka i enzymy o unikalnym działaniu.
Technologia w służbie natury – biologia stosowana na pełnej skali
Naukowcy Łukasiewicz – IChP nie ograniczają się do badań podstawowych. Nowoczesne laboratoria wyposażone są w unikatową aparaturę: od spektrometrów mas, przez HPLC i FTIR, po sekwenatory i bioreaktory laboratoryjne. Dzięki temu oferta obejmuje m.in.:
- izolowanie, oczyszczanie i analizę związków pochodzenia mikrobiologicznego i roślinnego,
- analizę genomów i identyfikację mikroorganizmów,
- projektowanie zastosowania substancji aktywnych w konkretnych formulacjach (np. kosmetykach, suplementach, środkach terapeutycznych),
- testowanie działania substancji aktywnych w modelach komórkowych in vitro,
- skalowanie procesów pozyskiwania do poziomu przedwdrożeniowego i przemysłowego.
Zespoły Łukasiewicz – IChP łączą wiedzę z biologii, chemii analitycznej, biotechnologii, inżynierii materiałowej i toksykologii – co pozwala działać im kompleksowo. Od pojedynczej komórki do gotowego produktu – wszystko w jednym miejscu.
Biologia molekularna dla zdrowia i przemysłu
Dzięki technikom biologii molekularnej i bioinformatyki możemy dziś nie tylko badać, ale i modyfikować mikroorganizmy, aby „produkowały” dokładnie takie substancje, jakich potrzebujemy. To podejście „zaprojektowanej biosyntezy” pozwala tworzyć enzymy, które działają w konkretnych warunkach, albo peptydy o właściwościach antybakteryjnych, które można dodać do kremu, plastra czy środka opatrunkowego. Wspierani przez fundusze z Krajowego Planu Odbudowy i rozwój Kampusu Mościcki, Łukasiewicz – IChP rozszerza posiadaną infrastrukturę badawczą – by jeszcze lepiej odpowiadać na potrzeby przemysłu farmaceutycznego, kosmetycznego i spożywczego. Biotechnologia nie jest już dziedziną przyszłości – to codzienna praktyka badawcza, którą w IChP przekuwa się w realne wdrożenia.
Mikroorganizmy, makroodpowiedzialność
Dziś nauka powinna rozwiązywać realne problemy. Dlatego w Łukasiewicz – IChP badania nad mikroorganizmami ukierunkowane są nie tylko na innowacje, ale i na odpowiedzialność – za zdrowie ludzi, za środowisko, za zrównoważony rozwój. Bo jak mówi Renata Kurek: – Substancje aktywne to nie magia. To konkretne związki, które mają mierzalne działanie. My je badamy, weryfikujemy, i wdrażamy tam, gdzie są naprawdę potrzebne.
oprac. M.S.
